"ވަގުތު މުޅިން ބޭކާރުވެއްޖެ": އޭލެވެލް ހެދުން މަޖުބޫރުކުރާއިރު، ސުކޫލުތަކުގެ ހާލަތަށް ރިޢާޔާތްކުރަންޖެހޭ

އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރު ޑރ އިސްމާއިލް ޝަފީއު މިދިޔަ ހަފުތާގައި ވިދާޅުވެފައިވަނީ ބައެއް ދަރިވަރުންނަށް ކުރިއަށްނުދެވޭ ގޮތަށް އޮންނަ ކިޔެވުމުގެ ސަގާފަތް ނިމުމަކަށް ގެންނަން ބޭނުންވާ ކަމަށާއި، މިގޮތުން، މި ފަސް އަހަރުގެ ދައުރު ނިމުމުގެ ކުރިން ސުކޫލު ނިމޭ ފެންވަރަކީ އޭލެވެލްކަމުގައި ކަނޑައަޅުއްވާނެކަމަށެވެ.

މި އައު ސިޔާސަތު އިއުލާނުކޮށްފައިވަނީ 2023 ވަނަ އަހަރާއި 2024 ވަނަ އަހަރު އޯލެވެލް އަދި އޭލެވެލް އިމްތިހާނު ގައި ބައިވެރިވި ދަރިވަރުންގެ ތެރެއިން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ނަތީޖާ ހޯދާފައިވާ 1800 ދަރިވަރުންނަށް އިނާމު ދިނުމުގެ ރަސްމިއްޔާތެއްގައެވެ. ދެ ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ފަސް ސެޝަންގެ ތެރޭގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު ވަނީ މަތީ ސާނަވީ އިމްތިހާނުން ގައުމީ ގަދަ 10 ގައި ހިމެނުނު 11 ދަރިވަރަކަށް ރިޔާސީ ސްކޮލަރޝިޕް ހަވާލުކޮށްދެއްވާފައެވެ. މީގެ އިތުރުން އިތުރު 87 ދަރިވަރަކަށް ހައި އެޗީވާސް ސްކޮލަޝިޕް ވަނީ ދެވިފައެވެ.

މި އައި ޕޮލިސީއާ ގުޅިގެން އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީގެ ބަހެއް ހޯދުމަށް މޯލްޑިވްސް އިންޑިޕެންޑެންޓުން މަސައްކަތްކޮށްފައިވީނަމަވެސް، މިނިސްޓްރީގެ ބަހެއް މިހާތަނަށް ލިބިފައިނުވެއެވެ.

މިކަމާ ގުޅިގެން މީސް މީޑިއާގައި އާންމުން ވަނީ ނުރުހުން ފާޅުކޮށްފައެވެ. މިގޮތުން، އިދިކޮޅު ޕާޓީގެ މަޖިލީސް މެމްބަރެއްކަމުގައިވާ މުޙައްމަދު އިބްރާހިމް ވަނީ އެކްސް ގައި އާންމުންގެ ފަރާތަކުން ހިއްސާކޮށްފައިވާ ކަންބޮޑުވުންތަކާ ގުޅިގެން މަޖިލީހުގައި މިނިސްޓަރާ ސުވާލުކޮށްފައެވެ.

މި ޕޯސްޓުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވަނީ އޭ ލެވެލްގެ މަގްސަދާ މެދު ހޭލުންތެރިކަން ކުޑަވެފައިވާކަމާއި، މިގޮތުން އޭލެވެލްއަކީ ހަމައެކަނު އޯލެވެލްގެ އެކްސްޓެންޝަނެއް ކަމަށް ގިނަ ފަހަރު ދެކޭކަމަށެވެ. މި ޕޯސްޓުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ މައިގަނށު މައްސަލަތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ:

އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ދަރިވަރުން، އޭލެވެލް ކިޔަވަން ފަށަނީ ޔުނިވާސިޓީގައި ކިޔަވާނެ ދާއިރާތަކާ ގުޅުވައިގެންކަމުގައި ވީނަމަވެސް، ރާއްޖޭގައި ދަރިވަރުން އޭލެވެލް ކިޔަވަނީ ވަކި އަމާޒެއް ނެތި، ދިގު މުއްދަތުގެ ޕްލޭނަކަށް ވިސްނުމުގެ ބަދަލުގައި ވަކި އިނާމެއް ހާސިލްކުރުން ފަދަ އިޖްތިމާޢީ ނުފޫޒުތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދަރިވަރުންގެ ހިތްވަރުއެލި، ކިޔަވައި ނިމިގެން ކުރިއަށްދާނެ ވަކި މަގެއް ހޯދުމަށް ދަތިވެއެވެ.

އޭލެވެލް ހެދުމަށް މާލެ ބަދަލުވި ނ. ކުޑަފަރީގެ އުމުރުން 26 އަހަރުގެ އަންހެނަކު ބުނެފައިވާގޮތުގައި، ދަރިވަރުންނަށް އިތުރަށް ކިޔެވުމުގެ ފުރުސަތު ނުވަތަ އެކުދިން ބޭނުންވާނަމަ ވަޒީފާގެ މާހައުލަށް ނިކުތުމުގެ ފުރުސަތުވެސް އޮންނަން ޖެހެއެވެެ.

"ގްރޭޑް 10 އަށް ދަރިވަރުން ދާއިރު ގިނަ ދަރިވަރުން ތިބެނީ ސުކޫލު މަތިން ފޫހިވެފައި،" މޯލްޑިވްސް އިންޑިޕެންޑެންޓަށް ދެއްވި އިންޓަވިއުއެއްގައި އޭނާ ބުނެފައިވެއެވެ. ކުޑަފަރީ ސްކޫލުގައި ކިޔަވައިދެނީ ހަމައެކަނި ގްރޭޑް 10 އާ ހަމައަށްކަމަށްވާތީ، އޭލެވެލް ކިޔެވުމަށްޓަކައި ބައެއް ކުދިން އެއަތޮޅު ހޮޅުދޫ ނުވަތަ ކެނދިކުޅުދޫއަށް ބަދަލުވާކަމަށާއި، އަނެއްބައި ކުދިން ކިޔެވުމަށްޓަކައި މާލެ ބަދަލުވާކަމަށް އޭނާ މައުލޫމާތުދިނެވެ.

އިބްރާހީމް އިނާން ލ. މާބައިދޫ ސުކޫލުން، ގަމުގެ ހަމަދު ބިން އަލްސާނީ ސުކޫލަށް އޭލެވެލް ކިޔެވުމަށް ބަދަލުވާންޖެހުނު އެންމެ ބޮޑު ސަބަބަކީ ގާބިލް މުދައްރިސުން ނެތުމެވެ. 

"އަޅުގަނޑުގެ ނަތީޖާ ފުދޭވަރަކަށް ރަނގަޅު، އެކަމަކު ޖުމްލަގޮތެއްގައި އޭލެވެލް ހެދުމަކީ ބޭކާރުކަމެއް ކަމަށް ގަބޫލުކުރެވުނު. ގިނަފަހަރަށް ކުލާސްތައް ނަގައިދިނުމަށް ސުކޫލަށް އާދޭސްކުރަންޖެހޭ. އައި ގިނަ ފަހަރު އޭލެވެލް ކުލާސްތައް ނަގައިދެނީ އޯލެވެލް ފެންވަރުގެ މުދައްރިސުން،" 25 އަހަރުގެ އިނާން ކިޔައިދިނެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން، މާލެ ފިޔަވައި ގިނަ ރަށްތަކުގައި އޭލެވެލް ކިޔަވައިދިނުމުގެ ވަސީލާތައް ނެތްކަމާއި، އޭގެ ބަދަލުގައި އެއް އަހަރުގެ ފައުންޑޭޝަނެއް ހެދުމަކީ ފަސޭހައިން އަދި އަވަހަށް ޑިގްރީއަށް ވާސިލްވެވޭނެ މަގެއްކަމަށް އޭނާ ފާހަގަކުރިއެވެ.

ބިޒްނަސް މެނޭޖްމަންޓްގެ ދާއިރާއިން ޑިގްރީ އެއް ހާސިލްކޮށް، އެންވަޔަރަމަންޓް މެނޭޖްމަންޓްގެ ދާއިރާއިން ޑިޕްލޮމާ ހާސިލްކުރުމަށްފަހު، ތިމާވެށީގެ ޖަމިއްޔާއެއްގައި ރޭންޖަރެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަ އިނާން ދެކޭގޮތުގައި ކުރިއަށްދިއުމަށް ބޭނުންވާ ދާއިރާގެ ގޮތުން ބައެއްފަހަރު އޭލެވެލް ހެދުމަކީ ބޭނުންތެރިކަމަކަމަށް ނުވެދާނެކަމަށެވެ. މިހާރު އިނާންދަނީ ލ. އަތޮޅުގައި ހިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ސަރަހައްދުތައް ބެލެހެއްޓުމާ ގުޅޭގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ ޔުނިވާސިޓީގައި ހިންގާ ސްޕެޝަލައިޒްޑް ރޭންޖާ ކޯހެއްގައި ކިޔަވަމުންނެވެ.

އިނާން ބުނިގޮތުގައި އޭލެވެލް ކިޔަވައިދޭނެ ވަސީލަތްތަކާއި ނުވަތަ މުދައްރިސުން ނެތް ސްކޫލެއްގައި ދެ އަހަރު ހޭދަކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ޔުނިވާސިޓީއަށް ސަމާލުކަން ދިން ނަމަ މިހާތަނަށް އޭނާއަށް މާސްޓާސް ޑިގްރީއެއް ހާސިލް ކުރެވުނީސްއެވެ.

ކުޅުދުއްފުށީ ސިޓީ ކައުންސިލްގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އަބްދުالله އާދަމް ވަނީ 2008 ވަނަ އަހަރު އަތޮޅުތެރޭގައި ފެންވަރު ރަނގަޅުކަމަށް ދެކޭ އެއް ސްކޫލް ކަމަށްވާ އެ ރަށުގެ ޖަލާލުއްދީން ސްކޫލުގެ ހާލަތަކީވެސް މިފަދަ ހާލަތެއްކަމަށް ބުނެފައެވެ.

"ކްލާސް ކުދިންނަށް ހުރިހާ މާއްދާއެއް ގޮތަށް ކިޔަވައިދިނީ އަޅުގަނޑު. އޭގެ ބަދަލުގައި އެކުދިން އަޅުގަނޑަށް ހިސާބު ކިޔަވައިދިން،" އޭނާ ހެމުން ކިޔައިދިނެވެ. "އެމީހުން އަދިވެސް މީމްތަކުގައި އަޅުގަނޑު ޓެގްކުރާނެ، އަދި މުދައްރިސުންގެ ދުވަހުގެ ތަހުނިޔާ އަޅުގަނޑަށް ފޮނުވާނެ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

އޭގެ ފަސް އަހަރު ފަހުން އެ ސްކޫލުން އޭލެވެލް ނިންމި ރަޝީދާ އަބްދުއްރަހީމަށް، ސުކޫލުން މާބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ފެނިފައިނުވެއެވެ. "އަޅުގަނޑުމެންގެ ބަޔޮލޮޖީ އާއި ކެމިސްޓްރީ މުދައްރިސުންވެސް، އަޅުގަނޑުމެންނާއެކު އޭލެވެލްއަށް ބަދަލުވި. ފިޒިކްސް ކިޔަވައިދިނުމަށް އަހަރެއްގެ ތެެރޭގައި 3 އަދި 4 ތަފާތު މުދައްރިސުން އައި ހަދާންވެސް ވޭ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.  

ވަކިން ހާއްސަކޮށް މަދުން އާމްދަނީ ލިބޭ އާއިލާތަކުން އަންނަ ދަރިވަރުންނަށް ސްކޮލަޝިޕް ހޯދުމަށް ގައުމީ ގަދަ ދިހައަކުން ޖާގަ ހޯދަން ވަރަށް ބޮޑަށް ބާރުއެޅުނުކަމަށް އޭނާ ބުނެފައިވެއެވެ. "ހުރިހާ ފަގީރު ކުދިން ވެސް އެކަމަށް މަސައްކަތް ކުރޭ. އަހަރެންވެސް ކުރިން. އަދި މިކަން ކާމިޔާބު ނުކުރެވުމުން އަމިއްލަ ނަފްސު ވަރަށް ބޮޑަށް ކުށްވެރިކުރެވުނު. އަދިވެސް އެކަމާ ވިސްނޭ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

ކިޔެވުމަށް ރަޝީދާ މާލެ ބަދަލުވީ، އޭނާ ދިރިއުޅޭ ކޮޓަރި އެހެން ކުއްޖަކާ ހިއްސާ ކުރާ ގޮތަށެވެ. އެގޮތުން، ރަޝީދާގެ ކޮޓަރީގައި އުޅުނު ކުއްޖާއަކީވެސް އެކުއްޖާގެ ރަށު ސުކޫލުން މޮޅު ނަތީޖާއެއް ހޯދުމަށްފަހު އިތުރަށް ކިޔެވުމަށް މާލެ ބަދަލުވެފައިވާ ކުއްޖެކެވެ. މީނާގެ އާއިލާއަކަށް މީނާއަށް ވަކިން ޓިއުޝަން ނެގޭނެ ފޯރުންތެރިކަމެއްލިބިފައިނެތެވެ. މާލޭގައި އޭލެވެލް ހަދާ ގިނ ދަރިވަރުން ހަފްތާއަކު 2 ނުވަތަ 3 ޓިއުޝަން ކިލާސް ނަގައެވެ. މިއީ  އޭލެވެލް ހައި އެޗީވާސް އެވޯޑަށް އޮންނަ ވާދަވެރިކަން ހާމަކޮށްދޭކަމެކެވެ.

"އޭނާ ހަމައެކަނި ކިޔެވުމުގައި ހިފަހައްޓާލުމަށް ވަރަށް މަސައްކަތްކުރި. އޭނާ ބޭނުންވީ ޑޮކްޓަރަކަށް ވާން. އޭނާ ވަރަށް ރޮއިފައި، ފިލާވަޅު ދަސްކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރި ގޮތް އަޅުގަނޑު ހަދާންއެބަހުރި. މިހާރު އޭނާއަކީ މުދައްރިސެއް. އެގޮތް  ގޯހެއްނޫން،" ރަޝީދާ ބުންޏެވެ.

ރަޝީދާ ވަނީ އޭލެވެލް ކިޔެވުން މަޖުބޫރުކުރުމަށް ފާޑުކިޔާފައެވެ. "މިކަމުގެ ސަބަބުން ކުރިއަށްވުރެ ބޮޑަށް ކުދިންނަށް ކިޔެވުމުގައި ކާމިޔާބީ ހާސިލްކުރުމަށް އުނދަގޫވާނެ. އޭލެވެލްއަކީ ކުދިން ވަސީފާއަށް ތައްޔާރުވުމަށް ބޭނުންވާނެ އެއްޗެއް ނޫން. އެއްވެސް އައު ހުނަރެއް ދަސްކޮށްނުދޭނެ. ހަމައެކަނި، ދަސްކޮށްމިދެވެނީ މަޢުލޫމާތު ނަގައިގަންނަން. އޭލެވެލް އަކުން ހަގީގީ ދިރިއުޅުމުގައި ބޭނުންކުރާނެ އެއްވެސް ހުނަރެއް ދަސްކޮށްނުދޭ. އެއީ އެއްވެސް ކަމެއް ކުރުމުގެ ބިންގަލެއްވެސް ނޫން. ކޮމްޕިއުޓަރ ސައިންސް ކިޔަވާ ކުދިންނަށް އައިޓީއާ ގުޅޭ މާއްދާ ކޮބާ؟ ފަތުރުވެރިކަން ކޮބާ؟ ޕޮލިޓިކަން ސައިންސް ކޮބާ؟،" އޭނާ ބުންޏެވެ.  

ޑިޕްލޮމާއާއެކު ޑިގްރީ ޕްރޮގްރާމްތައް ފަށާ ދަރިވަރުންނަކީ މި ކޯސްތަކަށް ބޮޑަށް ތައްޔާރުވެފައިވާ ދަރިވަރުންކަމަށް އޭނާ ދެކެއެވެ. "އޭލެވެލް ހަދައިގެން އައިޓީ ޑިގްރީއެއް ފެށުމުން، ހަގީގަތުގައި އެނގެން ބޭނުންވާ ޑިޕްލޮމާގެ މޮޑިއުލްތައް ކިޔެވުމުގެ ފުރުސަތެއް ނުލިބުނު،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

މާލޭގެ އަމިއްލަ ސެކަންޑަރީ ސްކޫލެއްގެ މުދައްރިސެއް ބުނެފައިވަނީ އޭލެވެލް ހެދުން ހުރިހާ ކުދިންނަށް މަޖުބޫރުކުރުވުމަކީ ވަރަށް ގިނަ ސަބަބުތަކަށްޓަކައި ނުރަނގަޅު ވިސްނުމެކެވެ. އޭނާ ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި އޭލެވެލް ކިޔެވުމަށް ހުރިހާ ކުދިންނަށް މަޖުބޫރު ކުރުމަކީ، ތައުލީމީ ގޮތުން ހުނަރު ދަށް ކުދިންނަށް، ޑިޕްލޮމާ، ވޮކޭޝަނަލް ޓްރެއިނިން ނުވަތަ މަސައްކަތުގެ ތަޖުރިބާ އާއެކު ކުރިއެރުން ހޯދޭނެ މަގުތަށް ބަންދުވެގެންދާނެ ކަމެކެވެ.

"މިހާރު އޭލެވެލް ކިޔަވައިދެވޭނެ ސުކޫލުތައް ވަރަށް މަދު. ކޭ-10 ސްކޫލްތައް މިހާރުވެސް އޮތީ ފުރިފައި. މިކަމުގެ ސަބަބުން ޖާގައިގެ ދަތިކަން އިތުރަށް ބޮޑުވެ، މުދައްރިސުންނަށް ކުރާ ބާރު ބޮޑުވެގެންދާނެ. ތައުލީމީ ކަލަންޑަރަށް އެކި ބަދަލު ގެންނަތާ އަހަރުތަކެއް ވެއްޖެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ގުރޭޑު 10ގެ މުދައްރިސުންނަށް ބޮޑު ޗުއްޓީއެއް ނުލިބޭތާ 2 އަހަރު ވެއްޖެ،" މީނާ ކިޔައިދިނެވެ.

އިތުރު ދެ އަހަރު ކިޔަވައިދޭނަމަ، ފިލާވަޅުތައް ތަކުރާރުކޮށް ކިޔައިދީގެން ކިޔަވަދިނުމަށް ބަރޯސާވެފައިވާ މި ތައުލީމީ ނިޒާމުގެ ނޭދެވޭ އަސަރު އިތުރުވެ، ކުދިންގެ އަސާސީ ލިޔަން ކިޔުމުގެ ހުނަރާއި، ކްރިޓިކަލް ތިންކިންގ ފަދަ މުހިއްމު ހުނަރުތައް ހީނަރުވެގެންދާނެކަމަށް އޭނާ ބުނެފައިވެއެވެ.

"އިތުރު ދެ އަހަރު ކިޔަވަން މަޖުބޫރުކުރުވުމުން ކަންތައްތައް އިތުރަށް ގޯސްވާނެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ގަދަ 10 އެއްގައި ހިމެނުމަށް ކުދިންގެ މެދުގައި އޮތް ވާދަވެރިކަން ނޭދެވޭ މިންވަރަކަށް އިތުރުވާނެ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

ޒުވާން ކުދިންގެ މުޅި ދިރިއުޅުން މާލެއަށް ބަދަލުކުރަން ބާލާއިރު، ހަގީގަތަކީ އޭލެވެލް ކިޔަވައިދޭ މާލެގެ ސުކޫލުތައް ވަކި އަތޮޅުތަކުގެ ސުކޫލުތަކަށްވުރެ ރަނގަޅުނޫންކަމެވެ. "ސަރުކާރުގެ ސްކޫލުތަކުގައި އަބަދުވެސް ބެލެހެއްޓޭނެ މިންވަރަށް ވުރެ ގިނައިން ދަރިވަރުން ތިބޭނެ. އަދި ވިލާގައި މިވަގުތު ގާތްގަނޑަކަށް 900 އެއްހާ ދަރިވަރުން އެބަތިބި. ބިލަބޮންގުގައި ކިޔަވާދެވެނީ ކިރިޔާ. އަހުމަދިއްޔާގެ ހާލަތު އެއަށްވުރެން ގޯސް،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

ޕްރައިވެޓް ޓިއުޝަން ނަގައިދޭ މުދައްރިސުންނަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު އިތުރުވަމުންދާކަން އޭނާ ފާހަގަކުރިއެވެ.

 "ސަރުކާރުގެ ސްކޫލްތަކުގެ ދަރިވަރުން ޓިއުޝަނަށް ވަރަށް ބޮޑު ޚަރަދެއްކުރޭ. ޓިއުޝަންއަކީ އަސްލު މި ދަރިވަރުންނަށް ބޭނުންވާނެ އެއްޗެއްނޫން. މިއީ ހަމައެކަނި ވަކި ފައިދާއެއް ހޯދުމަށްކުރާ ކަމެއް. އޭލެވެލް ކިޔަވާއިރު މިކަން އިތުރަށް ގޯސްވޭ. ސަބަބަކީ ޔުނިވާސިޓީގައި ކިޔެވުން ފަދަ މުހިއްމު ކަންކަން އޭލެވެލްއާ ގުޅިފައިވާތީ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

ތައުލީމީ ނިޒާމާއިމެދު އޮތް ކަންބޮޑުވުންތަކަކީ ޒަމާނުއްސުރެ އޮތް ތައުލީމް ހާސިލްކުރުމުގެ ފަރަގު ހާމަކޮށްދޭކަމެކެވެ.

އިންސާނީ ވަސީލާތްތައް ދެނެގަތުމަށް ވޯލްޑް ބޭންކުން މިދިޔަ އަހަރު ކުރި ދިރާސާއަކުން ދައްކާފައިވާގޮތުގައި، ދިވެހިން އާންމުގޮތެއްގައި ފުރިހަމަ ކުރާ 12 އަހަރުގެ ކިޔެވުމަކީ ދެކުނު އޭޝިއާގެ އެވްރެޖަށް ވުރެ ބޮޑު އަދަދެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް، ދިވެހިން ހާސިލްކުރާ ތައުލީމުގެ ފެންވަރަށް ބެލުމުން މި އަދަދު 8 އަހަރަށް ދައްވެގެންދެއެވެ.  

މީގެ އިތުރުން 2014 ވަނަ އަހަރު ޝާޢިއުކޮށްފައިވާ އ.ދ. ގެ ހިއުމަން ޑިވެލޮޕްމަންޓް ރިޕޯޓެއްގައިވާ ގޮތުން އަތޮޅުތަކުގައި ކިޔަވާ ދަރިވަރުންނާ އަޅާ ބަލާއިރު،  މާލޭގައި ކިޔަވާ ދަރިވަރުންނަށް އިތުުރު 3 އަހަރު ތައުލީމް ހާސިލްކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮވެއެވެ. ތައުލީމީ ހަމަހަމަކަން ގާއިމްކުރެވިފައިނުވާ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ ތަޢުލީމް ހާސިލްކުރުމަށް ހޭދަކުރާ އަހަރުތަކުގެ އަދަދުކަމަށް މި ރިޕޯޓުގައި ވެއެވެ.

ދިރާސީ އައު އަހަރަށް މިދިޔަ އޭޕްރީލް މަހު ސްކޫލްތައް ހުޅުވުނުއިރު، ގްރޭޑް 1 ގައި ކިޔެވުމަށް ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައިވާ 5،000 ދަރިވަރުންގެ ތެރެއިން 2،000 އަށް ވުރެ ގިނަ ދަރިވަރުން ވަދެފައިވަނީ މާލެ ސަރަހައްދުތަކުގެ ސުކޫލުތަކަށެވެ.   މިކަމުގެ ސަބަބުން، ޒަމާނުއްސުރެ އޮތް މާލެއަށް ހިޖުރަކުރުމުގެ އާދައާ ގުޅިފައިވާ މާލެއާ އަތޮޅުތަކުގައި އޮތް ވަސީލާތްތަކުގެ ފަރަގުގެ ބޮޑުކަން ހާމަވެގެންދެއެވެ.

މިއަހަރުގެ ޓޮޕް އެޗީވާސް ހޮވުމުގެ ހަފްލާގައި އެންމެ މަތީ ވަނަ ހޯދި ދަރިވަރުންގެ 11 ސުކޫލަކަށް ނިސްބަތްވާއިރު، މީގެ ތެރެއިން ހިމެނިފައިވަނީ އަތޮޅުތަކުގެ އެންމެ 3 ސުކޫލެވެ. މީގެ ތެރެއިން، އެންމެ ގިނަ ދަރިވަރުން ކިޔަވާފައިވަނީ މާލެ އާއި ހުޅުމާލޭގައި ހިންގާ އޭލެވެލްގެ އެންމެ ބޮޑު އިންސްޓިޓިއުޓް ކަމަށްވާ ސެންޓާ ފޯ ހަޔާ ސެކަންޑަރީ އެޑިއުކޭޝަން (ސީއެޗްއެސްއީ) އިންނެވެ.

 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ބޯހިމެނުމުގެ ތަފާސް ހިސާބުތައް ދައްކާ ގޮތުން އުމުރުން 17 އަހަރާއި 18 އަހަރާ ދެމެދުގެ ގާތްގަނޑަކަށް 11،000 ކުދިންގެ ތެރެއިން ތައުލީމު ހާސިލްކޮށްފައި ވަނީ އެންމެ 49 އިންސައްތަކުދިންނެވެ. މީގެ ތެރެއިން 63 އިންސައްތަ ކުދިން ދިރިއުޅެނީ މާލޭގައެވެ. ޔުނިސެފުން 2018 ވަނަ އަހަރު ނެރުނު ރިޕޯޓެއްގައި ބުނެފައިވަނީ ގްރޭޑް 11 އަދި 12 ގައި ކިޔަވަނީ އެންމެ 44 އިންސައްތަ ދަރިވަރުންކަމަށެވެ.

އިނާމު ދިނުމުގެ ރަސްމިއްޔާތުގައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރު ވަނީ ކަންބޮޑުވާ ޓްރެންޑެއް ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ. އެއީ ގައުމީ އޯލެވެލް ގަދަ 10 ގައި ހިމެނޭ ދަރިވަރުންގެ ތެރެއިން އޭލެވެލް ގަދަ 10 އަށް ކުރިއަރައިގެންގޮސްފައިވަނީ އެންމެ 36 އިންސައްތަ ދަރިވަރުންކަމުގައިވުމެވެ.

އަތޮޅުތެރޭގެ 23 ސްކޫލެއްގައި އޭލެވެލް ކިޔަވާ ކުދިންގެ އަދަދު އިތުރުކުރުމުގެ މަަގުސަދުގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ޕައިލެޓް ޕްރޮގްރާމުން ސަރުކާރު ސްކޫލުތަކުގައި ކުދިން ކިޔަވާ ރޭޓް 76 އިންސައްތަ އަދި ސަރުކާރު އަދި އަމިއްލަ މުއައްސަސާތައް އެއްކޮށްގެން، ކުދިން ކިޔަވާ ރޭޓް ޖުމްލަ 38 އިންސައްތަ އިތުރުކުރުމުގައި ކާމިޔާބުވެފައިވާކަމަށް ޝަފީއު ވިދާޅުވިއެވެ. މިކަމާ ގުޅިގެން އިތުރު މައުލޫމާތު ދެއްވާފައިނުވެއެވެ. 2024 ވަނަ އަހަރު އޭލެވެލްއިން ފާސްވި ދަރިވަރުންގެ ނިސްބަތަށް 106 ދަރިވަރަކު އިތުރުވެފައިވާކަމަށް އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔަށްވުރެ ގިނަ ދަރިވަރުން އަދިވެސް އޯލެވެލްގެ ފަސް މާއްދާއިން ފާސްނުވާކަމަށާއި، 2014 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން މި ރޭޓް ހުރީ 50 އިންސައްތައަށްވުރެ ދަށުގައިކަން ޝަފީއު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.

އަދި ފިރިހެން ދަރިވަރުންނަށްވުރެ އަންހެން ދަރިވަރުންގެ ނަތީޖާ 10 އިންސައްތަ ރަނގަޅުކަން ފާހަގަކުރައްވައި، މިކަމުގެ ފަހަތުގައިވާ ސަބަބުތައް ދެނެގަތުމަށް މިއަހަރު ދިރާސާއެއް ކުރިއަށް ގެންދަވާނެކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. 

މިނިސްޓަރު ވަނީ މުދައްރިސުންގެ މެދުގައި ޖިންސުގެ ފަރަގު ބޮޑުކަން ފާހަގަކުރައްވައި، ކިޔަވައިދިނުމުގެ ދާއިރާއިން ކުރިއަށް ދިއުމަށް އިތުރު ދަސްވެނިންނަށް ހިތްވަރު ދެއްވާފައެވެ. ތައުލީމީ ދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރާ މުދައްރިސުންގެ ދަތިކަން ޙައްލުކުރުމަށްޓަކައި، 600 އަށްވުރެ ގިނަ  ހާއްސައެހީއަށް ބޭނުންވާ ކުދީންގެ މުދައްރިސުންނާއި، އިސްލާމް އަދި  ދިވެހި ބަހުގެ މުދައްރިސުން ތަމްރީނުކުރަން ޖެހިފައިވާކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.

އަންނަ އަހަރަށް ހަމަޖެހިފައިވާ 4.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ (285 މިލިއަން ޑޮލަރު) ގެ ތައުލީމީ ބަޖެޓުގައި އެއާކޮންޑިޝަން ކްލާސްރޫމްތައް ތައްޔާރުކުރުމާއި، މިދިޔަ އަހަރު ފެށި މުދައްރިސުން ތަރައްގީ ކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމު ކުރިއަށް ގެންދިއުން ހިމެނޭ ކަމަށް ޝަފީއު ވިދާޅުވި އެވެ.

ޓްރެއިނީ މުދައްރިސުންނަށް މިހާރު ދަނީ ސްޓައިޕެންޑެއް ދެމުންނެވެ. މުދައްރިސުންގެ ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަން އިތުރުކުރުމަށް މިދިޔަ އަހަރު ކުރި މަސައްކަތުގައި ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަމުގެ ހޮޓްލައިންއެއްވަނީ ގާއިމްކުރެވިފައިވާކަމަށާއި، އަދި ހުކުރު ދުވަހަކީ އިތުރު ހަރަކާތްތައް ނުބޭއްވޭ ޗުއްޓީ ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ދުވަސްތަކެއް ކަން މިނިސްޓަރު ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ.

ޝަފީއު ވިދާޅުވީ އޭލެވެލް ހެދުން މަޖުބޫރުކުރުވުމަކީ ގައުމުގެ ތަރައްގީއަށް ލިބިގެންދާނެ ވަރަށް ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ކަމަށެވެ.

"ﷲގެ އިރާދަފުޅުން، މަނިކްފާނުގެ ނަސޭހަތާއި އިރުޝާދުގެ ދަށުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިކަން ހާސިލްކުރެވޭނެ،" ރައީސް ޑރ. މުއިއްޒުއަށް އިޝާރާތްކުރައްވަމުން އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.